Czy nasz PESEL podlega ochronie danych osobowych?

PESEL to jeden z najważniejszych identyfikatorów osobistych w Polsce, który podlega szczególnej ochronie prawnej. Według badań, aż 92% Polaków uznaje numer PESEL za najistotniejszą informację wśród danych osobowych [1]. Sprawdźmy szczegółowo, jak chronione są nasze dane i jakie mamy możliwości zabezpieczenia swojego numeru PESEL.

Czym jest PESEL i dlaczego wymaga ochrony?

Numer PESEL to unikalny identyfikator przypisany każdemu obywatelowi Polski [1]. Zawiera on szereg wrażliwych informacji, w tym datę urodzenia oraz płeć osoby. Ze względu na swoją kompleksowość i jednoznaczną identyfikację właściciela, PESEL podlega szczególnej ochronie prawnej jako kluczowa dana osobowa [1][3].

Znaczenie ochrony numeru PESEL wzrasta wraz z rosnącym zagrożeniem kradzieży tożsamości i cyberprzestępczości. Dane te mogą zostać wykorzystane do przeprowadzenia nielegalnych transakcji finansowych czy zaciągnięcia zobowiązań w imieniu nieświadomej osoby [2][4].

Nowe możliwości ochrony numeru PESEL

Od listopada 2023 roku wprowadzono przełomowe rozwiązanie – możliwość zastrzeżenia numeru PESEL w specjalnym rejestrze [1][2][5]. Ta funkcjonalność dostępna jest poprzez:
– Portal obywatel.gov.pl
– Aplikację mObywatel

System zastrzeżeń został stworzony w odpowiedzi na rosnące zagrożenia związane z kradzieżą tożsamości i ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa obywateli podczas przeprowadzania istotnych transakcji finansowych [2][4].

Obowiązki instytucji w zakresie weryfikacji PESEL

Od 1 czerwca 2024 roku wchodzą w życie nowe przepisy nakładające dodatkowe obowiązki na różne instytucje. Banki, SKOK-i, instytucje płatnicze oraz notariusze będą zobowiązani do sprawdzania, czy numer PESEL klienta nie został zastrzeżony w rejestrze [2][4].

Weryfikacja będzie konieczna przed:
– Zawarciem umowy kredytowej
– Udzieleniem pożyczki
– Przeprowadzeniem transakcji sprzedaży nieruchomości
– Realizacją innych istotnych operacji finansowych

Znaczenie ochrony danych PESEL w praktyce

Wprowadzone mechanizmy ochrony tworzą kompleksowy system zabezpieczeń przed nieuprawnionymi działaniami. Rejestr Zastrzeżeń Numerów PESEL staje się kluczowym narzędziem w walce z przestępczością finansową i kradzieżą tożsamości [2][4].

Skuteczność systemu opiera się na ścisłej współpracy między obywatelami a instytucjami finansowymi. Dzięki obowiązkowej weryfikacji numerów PESEL, znacząco wzrasta poziom bezpieczeństwa transakcji finansowych i ochrony danych osobowych [2][4].

Źródła:
[1] https://www.gazetaprawna.pl/firma-i-prawo/artykuly/9353584,pesel-kluczowa-dana-osobowa-dla-polakow-jak-go-chronic.html
[2] https://bankoweabc.pl/2024/05/28/zastrzezenie-numeru-pesel/
[3] https://www.pit.pl/aktualnosci/pesel-jako-dane-osobowe-i-jego-ochrona-1009931
[4] https://mycompanypolska.pl/artykul/blokada-pesel-nowe-narzedzie-ochrony-przed-kradzieza-tozsamosci/14871
[5] https://gdpr.pl/mozesz-juz-zastrzec-swoj-numer-pesel