Które produkty i usługi podlegają mechanizmowi podzielonej płatności?

Mechanizm podzielonej płatności (MPP, split payment) zyskał na znaczeniu od momentu jego wprowadzenia w Polsce i odgrywa kluczową rolę w zabezpieczeniu rozliczeń VAT oraz zwalczaniu oszustw skarbowych. W artykule szczegółowo omówimy, które produkty i usługi podlegają temu mechanizmowi, wyjaśnimy jego zasadę działania oraz wymogi prawne i techniczne związane z jego stosowaniem.

Podstawy mechanizmu podzielonej płatności

Mechanizm podzielonej płatności polega na tym, że kwota transakcji jest rozdzielana na dwie części: kwotę netto – trafiającą na rachunek główny dostawcy, oraz kwotę VAT – na specjalny, odrębny rachunek VAT. Taki układ ma na celu ograniczyć możliwości ukrywania lub wyłudzania VAT, zwiększając transparentność rozliczeń podatkowych [1][3].

Mechanizm obowiązuje wyłącznie od 1 listopada 2019 roku w wybranych sektorach i dotyczy płatności realizowanych przelewem bankowym w PLN. Nie obejmuje transakcji gotówkowych, płatności kartami ani transakcji dokonywanych przez konsumentów nieprowadzących działalności gospodarczej [2][4].

Produkty i usługi objęte mechanizmem podzielonej płatności

Produkty i usługi podlegające obowiązkowi MPP

Obowiązek stosowania mechanizmu obejmuje wybrane grupy towarów i usług, charakterystycznych dla branż wysokiego ryzyka oszustw VAT. Do produktów podlegających temu systemowi zalicza się:

• Wyroby ze złota i platyny, które często są wykorzystywane do unikania rozliczeń VAT oraz wyłudzeń podatkowych [4].
• Transport transformatory elektryczne z kodu CN 8504, będące istotne dla branży energetycznej i elektrycznej [4].
• Części samochodowe w drobnej produkcji i handlu, które często służą do fikcyjnych operacji VAT-owskich [4].
• Usługi budowlane, remontowe oraz czyszczące, które charakteryzują się wysokim ryzykiem nadużyć finansowych i podwójnych rozliczeń [4].

Usługi i towary wyłączone z obowiązku MPP

Niektóre kategorie działalności i transakcji są wyłączone z tego mechanizmu, co wynika z przepisów. Do nich należą:

• Transakcje dokonywane przez konsumentów indywidualnych, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej [5].
• Operacje pomiędzy podmiotami zwolnionymi z VAT lub spełniającymi warunki zwolnienia [3].
• Przelewy realizowane za pomocą portfeli elektronicznych, kart płatniczych lub w gotówce, które nie korzystają z rozdzielonych rachunków VAT [5].

Kluczowe kryteria dla produktów i usług objętych MPP

Podstawą objęcia danej transakcji mechanizmem jest właściwe oznaczenie faktury, z wyraźnym wskazaniem kwoty VAT i netto. Dodatkowo, obowiązkowe jest prawidłowe korzystanie z polecenia przelewu, w którym musi się znaleźć odpowiedni komunikat (kod) wskazujący na rozdzieloną płatność [2][3].

Wymogi techniczne i formalne dotyczące mechanizmu

Podmioty realizujące transakcje w ramach MPP muszą zapewnić, że:

• Kwota VAT trafia na odrębny rachunek VAT, z którego mogą korzystać wyłącznie w celu rozliczenia podatku [2][3].
• W polu opisu przelewu umieszcza się specjalny kod identyfikacyjny, umożliwiający urzędom skarbowym łatwe odnotowanie transakcji podzielonej [2].
• Kwota VAT na fakturze jest wyliczana zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, a jej wartość jest zgodna z tym, co jest wpłacane na rachunek VAT [2][3].

Technologiczne wsparcie banków i systemów finansowych jest konieczne do poprawnego funkcjonowania mechanizmu. Właściwe oznaczenia transakcji i prawidłowe przekazywanie środków zapewniają zgodność z przepisami i skuteczność systemu [2][3].

Podsumowanie

Produkty i usługi objęte obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności są głównie związane z branżami wysokiego ryzyka oszustw VAT. Są to m.in. wyroby ze złota, części samochodowe oraz usługi budowlane. Kluczowe jest prawidłowe oznaczenie faktur i właściwe przeprowadzanie płatności, aby spełnić wymogi prawa i zapewnić skuteczność tego rozwiązania. Implementacja MPP przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa rozliczeń VAT i ograniczenia możliwości wyłudzeń [1][4].

Źródła:

• [1] https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00227
• [2] https://www.podatki.gov.pl/vat/bezpieczna-transakcja/mechanizm-podzielonej-platnosci-mpp/
• [3] https://pl.wikipedia.org/wiki/Mechanizm_podzielonej_p%C5%82atno%C5%9Bci
• [4] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-obowiazkowy-mechanizm-podzielonej-platnosci-kogo-dotyczy
• [5] https://pep.pl/poradnik/mechanizm-podzielonej-platnosci/