Czy podawanie numeru PESEL w internecie jest bezpieczne?

Numer PESEL to nie tylko unikalny, 11-cyfrowy identyfikator każdej osoby fizycznej w Polsce, ale także kluczowy element systemu identyfikacji stosowany w urzędach, bankach czy platformach sprzedażowych online. Wraz z rosnącą cyfryzacją życia codziennego coraz częściej spotykamy się z koniecznością podania tego numeru w sieci. Jednak pojawia się ważne pytanie: czy podawanie numeru PESEL w internecie jest bezpieczne? W niniejszym artykule szczegółowo omówimy związane z tym kwestie, zagrożenia oraz zasady ochrony danych osobowych.

Co to jest numer PESEL i gdzie jest stosowany?

Numer PESEL to 11-cyfrowy, indywidualny identyfikator, który przypisuje się każdemu obywatelowi Polski. Służy on do jednoznacznej identyfikacji osoby fizycznej w różnych instytucjach i systemach administracyjnych. Wykorzystuje się go nie tylko w urzędach, ale również w sektorze finansowym, telekomunikacyjnym czy na platformach sprzedażowych online.

W praktyce podanie PESEL jest wymagane m.in. przy zakładaniu konta bankowego, zawieraniu umów z operatorami telefonicznymi, a także podczas rozliczeń podatkowych zgodnie z Dyrektywą DAC7, która nakłada na platformy internetowe obowiązki raportowania danych użytkowników, do czego czasem konieczne jest udostępnianie numeru PESEL[1][2][3].

Zagrożenia związane z podawaniem numeru PESEL w internecie

Podawanie numeru PESEL w sieci niesie z sobą poważne ryzyka związane z ochroną prywatności i bezpieczeństwem danych osobowych. Pomimo że PESEL nie jest daną wrażliwą w rozumieniu RODO, to jest ono danymi osobowymi, których niewłaściwe wykorzystanie może skutkować poważnymi konsekwencjami.

Główne zagrożenia to:

• Kradzież tożsamości, która umożliwia przestępcom podszycie się pod daną osobę i podejmowanie działań finansowych lub prawnych w jej imieniu;
• Wyłudzenia kredytów i usług, zawieranie umów kredytowych na cudze dane;
• Wyłudzanie świadczeń socjalnych przez osoby podszywające się pod właściciela numeru PESEL;
• Phishing i fałszywe prośby o dane wysyłane e-mailem lub SMS-em w celu wyłudzenia PESEL oraz innych danych;

Takie niebezpieczeństwa sprawiają, że udostępnianie numeru PESEL w internecie powinno być przemyślane i ograniczone do absolutnie koniecznych sytuacji[1][2][3].

Jak bezpiecznie podawać numer PESEL online?

Podstawową zasadą gwarantującą bezpieczeństwo jest udostępnianie numeru PESEL wyłącznie na zaufanych i odpowiednio zabezpieczonych stronach. W praktyce oznacza to korzystanie z portali instytucji publicznych, banków, firm finansowych oraz innych podmiotów, które stosują zaawansowane metody ochrony danych.

Podczas podawania PESEL online należy zwracać uwagę na:

• Obecność certyfikatu SSL (adres strony zaczyna się od https);
• Weryfikację autentyczności strony lub podmiotu;
• Unikanie udostępniania PESEL na platformach lub serwisach, które nie wymagają tego formalnie lub nie budzą zaufania;
• Niełączanie numeru PESEL ze skanem dowodu tożsamości bez odpowiedniego zakrycia innych danych;

Dodatkowo wiele instytucji oferuje procedury blokowania bądź ograniczania dostępu do PESEL w systemach online, co warto wykorzystać, aby minimalizować ryzyko wycieku[1][2][3].

Mechanizmy ochrony i regulacje prawne

Bezpieczeństwo podawania numeru PESEL w internecie opiera się na kilku fundamentalnych mechanizmach:

• Szyfrowanie transmisji danych, które chroni przesyłane informacje przed przechwyceniem;
• Systemy uwierzytelniania, które ograniczają dostęp do danych wyłącznie do uprawnionych osób;
• Ograniczenie dostępu do baz danych z numerami PESEL jedynie do niezbędnego minimum;
• Procedury zgłaszania naruszeń, które pozwalają szybko reagować na ewentualne wycieki lub próby wyłudzenia.

Wymogi te są wspierane przez obowiązujące regulacje prawne, w tym przepisy RODO dotyczące ochrony danych osobowych oraz Dyrektywę DAC7, która wymaga raportowania niektórych danych, w tym PESEL, w kontekście podatkowym przy sprzedaży online. Zgodność z tymi regulacjami to podstawa do bezpiecznego zarządzania danymi identyfikacyjnymi obywateli[1][2][3].

Podsumowanie

Podawanie numeru PESEL w internecie jest bezpieczne jedynie wtedy, gdy przestrzegamy odpowiednich zasad i korzystamy z usług wiarygodnych, zabezpieczonych podmiotów. Niewłaściwe udostępnianie tego numeru w sieci może prowadzić do poważnych zagrożeń takich jak kradzież tożsamości, wyłudzenia kredytów czy świadczeń socjalnych. Z kolei zastosowanie się do dobrych praktyk, takich jak weryfikacja wiarygodności strony czy ograniczanie zakresu udostępnianych danych, znacząco zmniejsza ryzyko.

Z uwagi na rosnącą liczbę przypadków wycieków danych oraz zagrożeń phishingowych, warto być szczególnie ostrożnym, zwłaszcza na platformach wymagających podawania PESEL ze względu na obowiązki prawne, takich jak Dyrektywa DAC7.

Dla bezpieczeństwa własnej tożsamości i prywatności zawsze warto korzystać z procedur zabezpieczających oferowanych przez instytucje i systemy, a także regularnie monitorować ewentualne nadużycia i reagować na próby wyłudzeń[1][2][3].

Źródła:

1. https://kobieta.onet.pl/wiadomosci/czy-musisz-podac-pesel-na-vinted-prawnicy-mowia-czy-to-bezpieczne/5n95gls
2. https://www.bankier.pl/smart/czy-podawanie-numeru-pesel-jest-bezpieczne-ryzyka-i-ochrona-danych-osobowych
3. https://www.vivigo.pl/moje-finanse/jak-zastrzec-pesel-kiedy-podawanie-numeru-pesel-moze-byc-niebezpieczne