Jak uchronić się przed zaciągnięciem niechcianego kredytu?

Wyłudzenie kredytu to poważne zagrożenie, które dotyka coraz większą liczbę osób. Polega na wykorzystaniu danych osobowych bez zgody właściciela do zaciągnięcia zobowiązań finansowych, często przez przestępców pragnących łatwego zysku [1][3]. W 2023 roku zarejestrowano aż 9,7 tys. przypadków wyłudzeń kredytów o wartości 291 mln zł, co pokazuje skalę problemu [3]. Jak zatem skutecznie się przed tym chronić? Kluczowe znaczenie ma szybka reakcja i wykorzystanie dostępnych systemów ochrony danych osobowych i finansowych.

Dlaczego zastrzeżenie danych osobowych jest fundamentem ochrony?

Podstawą zabezpieczenia przed nieautoryzowanym zaciągnięciem kredytu jest zastrzeżenie danych osobowych, zwłaszcza dowodu osobistego i numeru PESEL. Utrata lub kradzież tych dokumentów otwiera przestępcom drogę do zaciągania zobowiązań na cudze nazwisko [1].

System „Dokumenty zastrzeżone” pozwala na natychmiastowe zgłoszenie utraty lub kradzieży dokumentów, co skutecznie uniemożliwia dalsze wykorzystanie tych danych przez osoby trzecie. Zgłoszenie trafia do instytucji finansowych, które na bieżąco weryfikują status dokumentów podczas procesów kredytowych [1][4].

Dzięki temu pierwszym i najważniejszym krokiem po utracie dokumentów powinna być niezwłoczna ich blokada przez system zastrzeżeń, bowiem im szybciej to nastąpi, tym mniejsze ryzyko wyłudzenia kredytu [1][4].

Jak działają mechanizmy ochronne w praktyce?

W procesie ochrony konsumentów istotną rolę odgrywają trzy główne mechanizmy: system „Dokumenty zastrzeżone”, Zastrzeżenie kredytowe w BIK oraz aplikacja mObywatel [1][2][4].

System „Dokumenty zastrzeżone” to centralny rejestr, gdzie trafiają informacje o utraconych lub skradzionych dokumentach. Ten rejestr jest dostępny dla banków i innych instytucji finansowych, które sprawdzają dane przed udzieleniem kredytu [1].

Zastrzeżenie kredytowe w BIK to narzędzie, dzięki któremu klient może poinformować instytucje finansowe o braku zgody na kredytowanie na jego dane osobowe. Proces włączenia lub wyłączenia zastrzeżenia jest bardzo prosty — wymaga jedynie jednego kliknięcia w portalu BIK i nie wymaga wypełniania formularzy [2].

Aplikacja mObywatel umożliwia szybkie zastrzeżenie PESEL w przypadku zagubienia lub kradzieży dokumentów, co jest równie ważnym elementem obrony przed wyłudzeniem kredytu. Usługa jest łatwo dostępna dla każdego użytkownika aplikacji, co przekłada się na szybkie zabezpieczenie danych [4].

Znaczenie monitorowania i alertów w profilaktyce wyłudzeń

Ochrona przed wyłudzeniem kredytu nie kończy się na zastrzeżeniu dokumentów. Kluczowe pozostaje monitorowanie własnej historii kredytowej oraz wczesne wykrywanie podejrzanych transakcji. Raporty BIK pozwalają śledzić aktywność finansową przypisaną do naszego PESEL i szybko reagować, gdy pojawią się nieautoryzowane wpisy [3].

System Alertów BIK to nowoczesne narzędzie ostrzegające konsumentów o próbach podejmowania kredytów lub pożyczek na ich dane, co pozwala na szybką interwencję i minimalizację strat [2]. Poprzez powiązanie systemów bankowych, BIK oraz urzędów możliwe jest skuteczne przeciwdziałanie przestępstwom finansowym [1][2].

Jak szybko i skutecznie reagować na podejrzenia wyłudzenia kredytu?

Szybka reakcja jest kluczowa, aby zapobiec skutkom wyłudzenia kredytu. W momencie podejrzenia nadużycia należy natychmiast zgłosić sprawę do banku, urzędu gminy lub odpowiedniego operatora systemu „Dokumenty zastrzeżone” oraz uruchomić Zastrzeżenie kredytowe w BIK [1][2].

Warto również regularnie pobierać raporty BIK i zwracać uwagę na wszelkie nieznane zapytania kredytowe lub pożyczkowe. Wykrycie takich działań daje możliwość szybkiego działania i ewentualnego zablokowania nieautoryzowanych procesów finansowych [3].

Dzięki platformom takim jak mObywatel można bez wychodzenia z domu zastrzec PESEL, co znacznie ułatwia i przyspiesza ochronę naszych danych osobowych [4]. Taka kompleksowa i szybka reakcja znacznie ogranicza ryzyko poniesienia finansowych strat.

Podsumowanie

Walka z wyłudzeniami kredytów opiera się przede wszystkim na skutecznym zastrzeganiu danych osobowych oraz monitorowaniu historii kredytowej. Narzędzia takie jak „Dokumenty zastrzeżone”, Zastrzeżenie kredytowe w BIK, Alerty BIK oraz aplikacja mObywatel tworzą wspólnie system ochronny, który znacznie utrudnia przestępcom wykorzystanie cudzych danych finansowych [1][2][4].

Zważywszy na fakt, że w 2023 roku zgłoszono niemal 10 tysięcy przypadków wyłudzeń kredytów na kwotę blisko 300 mln zł, profilaktyka i szybka reakcja na utratę dokumentów są niezbędne, aby zabezpieczyć własne finanse. Pamiętajmy, że im szybciej zostaną zastrzeżone nasze dane, tym skuteczniejsza ochrona przed niechcianym kredytem [3].

Źródła:

1. https://www.totalmoney.pl/artykuly/wyludzenie-kredytu-jak-zabezpieczyc-sie-przed-niechcianym-kredytem
2. https://www.bik.pl/dla-ciebie/ochrona-dla-ciebie-i-rodziny/zastrzezenie-kredytowe
3. https://www.totalmoney.pl/artykuly/co-zrobic-gdy-ktos-wzial-na-mnie-kredyt
4. https://www.podatki.biz/artykuly/mobywatel-zabezpiecz-sie-przed-niechcianym-kredytem-na-twoje-dane_52_55625.htm