OHSAS 18001 – czym jest ten standard bezpieczeństwa pracy?

W świecie zarządzania bezpieczeństwem i zdrowiem pracowników, standard OHSAS 18001 odgrywał kluczową rolę jako narzędzie wyznaczające najlepsze praktyki w tym zakresie. Choć obecnie jest on w dużej mierze zastąpiony przez normę ISO 45001, to wciąż stanowi istotny etap rozwoju systemów zarządzania bezpieczeństwem w wielu organizacjach. W niniejszym artykule przedstawimy, czym dokładnie jest OHSAS 18001, jakie ma główne założenia i procesy, oraz dlaczego jest ważny dla poprawy warunków pracy.

OHSAS 18001 – definicja i cel standardu

OHSAS 18001 to międzynarodowy standard, który powstał z myślą o zapewnieniu skutecznych systemów zarządzania bezpieczeństwem i zdrowiem pracowników w organizacji. Jego głównym celem jest minimalizacja ryzyka wypadków, urazów czy problemów zdrowotnych wynikających z warunków pracy [1].

Standart ten skupia się na tworzeniu struktury, dzięki której firmy mogą systematycznie identyfikować zagrożenia, oceniać ich ryzyko i wdrażać odpowiednie działania zapobiegawcze. Dzięki temu organizacje mogą nie tylko poprawić bezpieczeństwo zatrudnionych, ale również zbudować kulturę bezpieczeństwa, która wpływa na ogólną efektywność działalności.

Ważne jest, aby podkreślić, iż OHSAS 18001 nie był tylko listą kontrolną, ale kompleksowym systemem, opartym na zasadzie ciągłego doskonalenia i zaangażowania kadry zarządzającej na wszystkich poziomach [2].

Kluczowe koncepcje i procesy w OHSAS 18001

Podstawy funkcjonowania systemu

Główne założenia OHSAS 18001 obejmują identyfikację zagrożeń, ocenę ryzyka, wdrażanie kontroli oraz monitorowanie skuteczności poczynionych działań [2].

Proces ten opiera się na ciągłym cyklu, który ma zapewnić, że system bezpieczeństwa jest zawsze aktualny i dostosowany do zmieniających się warunków organizacji. Umożliwia to prewencyjne eliminowanie zagrożeń, zamiast ich jedynie reagowania na incydenty.

Historia i proces wdrażania

Wdrażanie OHSAS 18001 wymagała od organizacji przeprowadzenia analizy ryzyka, opracowania polityki bezpieczeństwa, a następnie implementacji procedur i treningów dla personelu. Stałe monitorowanie i audyty wewnętrzne pozwalały na identyfikację niedoskonałości i ich eliminację [2].

Ważnym elementem było także dokumentowanie wszystkiego, co miało miejsce w ramach systemu, co ułatwiało późniejsze certyfikacje i dochodzenie ewentualnych błędów.

Elementy składowe i powiązania z innymi standardami

Główny komponent systemu

Główne elementy OHSAS 18001 to polityka bezpieczeństwa, procedury identyfikacji zagrożeń, oceny ryzyka, planowania działań zapobiegawczych, szkolenia oraz system audytów [2].

Polityka ta wyraża zaangażowanie najwyższego kierownictwa w zapewnienie bezpiecznego środowiska pracy i stanowi fundament dla tworzenia konkretnych działań.

Zależności z innymi systemami zarządzania

Chociaż OHSAS 18001 był wyraźnie dedykowany bezpieczeństwu i zdrowiu pracowników, to wykazywał powiązania z innymi systemami zarządzania, np. ISO 9001 czy ISO 14001. Jednakże najbardziej istotne powiązania dotyczyły właśnie ISO 45001, który w dużym stopniu opiera się na strukturze i koncepcjach OHSAS 18001 [3].

Przejście na ISO 45001 pozwala na jeszcze lepsze zintegrowanie zarządzania bezpieczeństwem z innymi obszarami działalności organizacji, co jest dziś postrzegane jako standard najlepszych praktyk.

Wnioski końcowe i znaczenie OHSAS 18001 dzisiaj

Obecnie OHSAS 18001 odgrywa rolę historycznego kamienia milowego w rozwoju systemów bezpieczeństwa pracy. Mimo że większość organizacji już przeszła na ISO 45001, to wiedza i rozwiązania wypracowane w ramach OHSAS 18001 nadal mają znaczenie, szczególnie dla firm, które jeszcze nie dokonały migracji.

Znaczenie standardu polega na ułatwieniu organizacjom zbudowania trwałych i skutecznych procesów mających na celu minimalizację ryzyka, poprawę warunków pracy i ciągłe doskonalenie systemów zarządzania bezpieczeństwem. Obserwowane trendy w rozwoju technologii cyfrowych, które integrują systemy fizyczne i cyfrowe, mogą zaprocentować jeszcze pełniejszym wykorzystaniem wypracowanych rozwiązań [3].

Podsumowanie

OHSAS 18001 to ukierunkowany na strukturę i ciągłe doskonalenie system zarządzania bezpieczeństwem pracy, który przyczyniał się do redukcji ryzyka i poprawy warunków do pracy. Pomimo, że dziś dominuje ISO 45001, standard ten pozostaje istotnym elementem rozwoju branży i źródłem cennych rozwiązań, które można adaptować do współczesnych wyzwań w zarządzaniu bezpieczeństwem.

Źródła:

• [1] https://www.theknowledgeacademy.com/blog/what-is-ohsas-18001/
• [2] https://www.lrqa.com/en-us/ohsas-18001/
• [3] https://www.ccpartners.pl/blog/najwazniejsze-trendy-w-systemach-zabezpieczen-na-2025-rok